Kunnen we aan wanhoop perspectief bieden?

De stroom vluchtelingen naar het beloofde land ‘Europa’ uit door oorlog en armoede verscheurde landen leidt tot uiterste emoties: Opvangen en tegenhouden. Beide standpunten zijn begrijpelijk vanwege de morele waarden als solidariteit, medemenselijkheid en veiligheid. Ronduit triest zijn de foto’s van verdronken mensen, maar de overlevenden zijn, zoals de Nederlandse minister van Buitenlandse Handel verwoordde, mensen met ‘lef en ambitie’. Laten dat nu net de hardnodige competenties zijn om een land op te bouwen. De meeste vluchtelingen komen echter in de illegaliteit terecht en zien hun dromen verdampen. Hun human resources blijven onbenut. Europa gaat veel geld vrijmaken om mensen buiten Europa te houden en de misdaad van mensenhandaren te bestrijden. Vanuit het principe van de rechtsstaat is dat goed, misdaad mag niet lonen.

Van de nood een deugd maken

Laten we van de nood ook een deugd maken en ontwikkelingssamenwerking met loopbaanbegeleiding, training en coaching in de praktijk toepassen. Veel landen werken aan een nieuwe Grondwet die de rechten van burgers en de rechtsstaat garandeert. Het toepassen blijft de bottleneck. De meest gevoelige kwesties zijn het vreedzaam overbruggen van culturele, religieuze en politieke tegenstellingen en het verwerken van een vaak gewelddadig onverwerkt verleden. Herkenbare kwestie vragen om een oplossing. Hoe kunnen we de werkloosheid bestrijden, de gezondheidszorg en het onderwijs organiseren, de rechtsstaat versterken, een deugdelijk openbaar bestuur opzetten en de corruptie bestrijden? Dat vraagt om organisatie: Hoe organiseer je een constructief overleg tussen vakbonden en werkgevers, tussen landbouwcorporaties en overheden, tussen religieuze instellingen en de jeugd? 
Met hun reis en bijna doodservaringen zijn vluchtelingen lotsverbonden. Europese landen kunnen ze zien als lokale deskundigen die hier stage willen lopen om van onze kennis en ervaring te leren. In ruil geven zij nieuwe impulsen aan ons internationaal beleid om bijvoorbeeld terrorisme te bestrijden en jongeren nieuw perspectief te bieden. De kennis en vaardigheden over hoe Europa ontstond uit de oorlog en zich heeft ontwikkeld tot een ideaal, kunnen zij terug brengen naar hun vaderland. Want laten we wel wezen, naast lef en ambitie hebben alle vluchtelingen ook een hart dat het beste wil voor het eigen land. Zij willen het liefst zo snel mogelijk terug naar hun familie en vrienden om met hen een waardige toekomst op te bouwen.

Voor de Europa een uitgekiende mogelijkheid om ontwikkeling en internationale veiligheid in dit wereldwijde gedeelde menselijk perspectief te plaatsen.

Henk Bruning