Intimidatie is corruptie

Als je me verkracht, vermoord je me. Deze tekst stond in de jaren ’80 met grote witgekalkte letters op een muur van het treinstation Haarlem. Ik passeerde dagelijks en elke keer was de impact groot. Zo erg is het dus!

Het aantal incidenten is systematisch. De beerput die openging bij de Rooms Katholieke kerk. De sportwereld met ernstige incidenten tussen trainers en (jeugdige) sporters. Het leger en de studentenverenigingen met hun misbruik en vernederingen. Een EU onderzoek (2014) waaruit blijkt dat 1 op de 20 vrouwen in Europa is verkracht, van wie 30% werk gerelateerd is. En recent publiceerde RTL-nieuws: ‘Seksuele intimidatie wordt bij de grote advocatenkantoren in Amsterdam gedoogd, zolang de dader maar succesvol is en voldoende euro’s in het laatje van de maatschap brengt’. De incidenten zijn verbonden met macht en afhankelijkheid. De laatsten kennen de angst voor hun loopbaan en zwijgen. De mensen met macht lijken het dilemma niet te kennen van: maak ik wel of niet misbruik van mijn macht of aantrekkingskracht? Verantwoording afleggen is geen issue, want ‘officieel’ gebeurt er niets.

Macht corrumpeert. Dat is zo oud als de wereld. Mensen kunnen vaak niet met macht omgaan, zeker als dat in een verborgen subcultuur is ingebed. Dan is een sterk en kritisch tegenwicht nodig. Seksuele intimidatie is, zoals alle vormen van bedreiging, een uiting van misleiding of corruptie. Een verschijnsel waarbij iemand in een machtspositie deze misbruikt teneinde zichzelf of anderen ongeoorloofde gunsten te verlenen.

Neem dit bedrijfsrisico serieus

Programma’s integriteit zetten de waarden van de organisatie en deelnemers op een rij: eerlijkheid, betrouwbaarheid, ik en de ander, collegialiteit, professionaliteit, kwaliteit. Op de vraag: wat doe je als jouw (persoonlijke) integriteit wordt aangetast?, is het antwoord: mezelf verdedigen. In hiërarchische situaties met subculturen van machtsmisbruik en corruptie is dat echter niet mogelijk. De melder wordt niet serieus genomen en beschimpt. Organisaties kijken weg of zien machtsmisbruik door de vingers. Dat is niet goed want het gevoel van ‘moord’ bij seksuele intimidatie geeft de persoonlijke, organisatorisch en maatschappelijke schade aan. Een duidelijke aanpak is nodig. Vergelijkbaar met die van fraude en corruptie. Op fraude en corruptie volgen onmiddellijk strafrechtelijk onderzoek en schorsing. Intimidatie in welke vorm dan ook hoort thuis in de reeks van ernstige bedrijfsrisico’s. Het voorkomen en bestrijden van intimidatie hoort thuis in een moderne, systematische aanpak van integriteit in het bedrijfsbeleid en het strafrecht. Dat draagt ook bij aan een eerlijk en transparant proces voor alle betrokkenen.

In bedrijven rapporteren afdelingen compliance en ethiek rechtstreeks aan de CEO. Ook bij de bestrijding van intimidatie hoort actieve betrokkenheid van de CEO om de maatschappelijke verantwoordelijkheid van het bedrijf waar te maken en de veiligheid van zijn medewerkers te verzekeren.

Henk Bruning