De echo van het stemmen

Met stemmen kies je voor je idealen en voor stabiliteit en goed bestuur in je land. Op 24 mei in Spanje, op 7 juni in Turkije en op 23 juni In Albanië vinden verkiezingen plaats. Burgers hebben dan directe invloed op het verkrijgen van goed bestuur. Vreemd genoeg stemmen mensen vaak op partijen die zij in het dagelijks leven hardop kritiseren. Ondanks dat Andalusische burgers corruptie al jaren als tweede probleem zien, stemden zij bij een voorverkiezing in maart toch op de regerende socialistische partij. De partijtop is in een omvangrijk corruptieschandaal verwikkeld, waarnaar de rechter al vier jaar onderzoek doet. Ook in Nederland kreeg een politicus die het Openbaar Ministerie vervolgt wegens machtsmisbruik en corruptie, veel stemmen. Waarom? Voor de hand ligt dat mensen de politicus persoonlijk kennen. De meeste kiezers letten toch op de beginselen en de traditie van hun partij en blijven daaraan trouw. Nieuwe partijen die zeggen corruptie te willen bestrijden, moeten zich eerst bewijzen. Bijvoorbeeld door de eis te stellen dat de zittende president een anti-corruptiebeleid moet afkondigen alvorens parlementaire steun te geven.

Democratie is meer dan de stem de volks. Van belang zijn onafhankelijke rechters die corruptie en machtsmisbruik bestraffen. Wat helpt zijn binnenlandse en internationale organisaties die integriteit promoten. Stukje bij beetje de traditionele partijen veroveren op diegenen die de democratie misbruiken en nieuwe partijen toe laten groeien naar de kunde om te regeren. Het agenderen van anticorruptie en integriteit in de democratie is een langzaam proces dat tijd nodig heeft, doorzettingsvermogen en in het oog springende ontdekkingen.

Stem voor integriteit

Een inspirerend incident gebeurde laatst in Guatemala. Een land waarin geweld en corruptie het volk teisteren. Een onderzoek van de internationale VN Commissie tegen straffeloosheid CICIG bracht aan het licht dat ambtenaren van de douane en belastingdienst systematisch documenten vervalsen. De staatskas loopt daardoor 60% aan invoerrechten mis. Geld wat onder andere de vicepresident lijkt te gebruiken om dure jachten en appartementen in York en Italië te kopen. Dankzij de commissie én de protestdemonstraties van veel burgers gaat het Hooggerechtshof nu een onderzoek starten. Gevolg: de vicepresident moet aftreden.

Met verkiezingen geven burgers aan verbetering en vooral stabiliteit te willen. Dat is de boodschap. Met dat mandaat kunnen de gekozen bestuurders de initiatieven voor integriteit oppakken en tot uitvoer brengen. Er is meer. De keuze van de burgers geeft ook gewicht en legitimiteit aan de ambtenaren die werk maken van integriteit en goed bestuur. De echo van de verkiezingen hoor je dan terug.

Henk Bruning